(+48) 665050152

Jak aktywizować seniorów w domu? Praktyczne przykłady.

utworzone przez | Demencja, Motoryka, Profilaktyka

Seniorzy cierpiący na demencję, mimo ograniczeń poznawczych, wciąż potrzebują aktywizacji. Odpowiednio dobrane zajęcia mogą przynieść im nie tylko korzyści fizyczne, ale także znacząco wpłynąć na ich samopoczucie psychiczne i społeczne.

Wbrew powszechnym przekonaniom, osoby z demencją są zdolne do uczestnictwa w różnorodnych formach aktywności, które pomagają spowolnić postępy choroby i utrzymać wyższy poziom samodzielności. Aktywność, nawet w prostej formie, daje seniorom z demencją poczucie celu oraz przynależności, a także pozwala im na zachowanie kontaktu z otoczeniem.

Seniorka robiąca zdjęcie aparatem analogowym - Dom Opieki Ludwisia

Czy seniorzy z demencją potrzebują aktywizacji?

Aktywność pełni kluczową rolę w życiu człowieka, wpływając na wiele obszarów jego zdrowia i dobrostanu. Jest ona ceniona na każdym etapie życia człowieka, także w starości. Seniorzy podejmujący różne działania, zarówno dotyczące kontaktów społecznych, jak i aktywności fizycznej czy psychicznej, są bardziej doceniani przez młodszą część społeczeństwa.

Realizacja potrzeb poprzez aktywność

Dzięki aktywności seniorzy mogą realizować swoje potrzeby: przynależności, dzielenia się własnym doświadczeniem z innymi, utrzymywanie kontaktów towarzyskich, poczucie szacunku, realizacja marzeń. Aktywność stwarza możliwość rozwoju, który jest podstawowym kryterium, aby pomyśle przejść przez etap starzenia się. Seniorzy cierpiący na demencję, pomimo ograniczenia niektórych funkcji poznawczych nadal odczuwają te same potrzeby. [1]

Regularne ćwiczenia, stymulacja umysłowa i zaangażowanie społeczne przynoszą liczne korzyści zarówno fizyczne, jak i psychiczne, poprawiając jakość życia i samodzielność w starszym wieku. Co więcej, odpowiednio dobrana aktywność może spowolnić proces starzenia się, a także rozwój choroby demencyjnej.

Korzyści z aktywności fizycznej dla seniorów

Regularna aktywność fizyczna, dostosowana do możliwości osoby starszej, pomaga w utrzymaniu lub poprawie sprawności ruchowej. Ćwiczenia wzmacniają mięśnie, poprawiają równowagę i koordynację, zapobiegają sztywnieniu ścięgien i wiązadeł, co zmniejsza ryzyko upadków – jednej z najczęstszych przyczyn hospitalizacji seniorów.
Regularna aktywność fizyczna pomaga utrzymać zdrowe ciśnienie krwi, zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych oraz wspiera układ oddechowy. [2]

Aktywność umysłowa jako klucz do zdrowego mózgu

Utrzymanie aktywności umysłowej jest kluczowe dla opóźniania procesów starzenia się mózgu. Gry logiczne, czytanie, rozwiązywanie krzyżówek czy nauka nowych umiejętności – pobudzają mózg, pomagając w utrzymaniu funkcji poznawczych na wysokim poziomie.

Zaangażowanie w zajęcia kreatywne, jak malowanie, rzeźbienie czy muzyka, wspiera zdrowie psychiczne, dając poczucie spełnienia i satysfakcji. Wspólne działania, takie jak warsztaty artystyczne czy taniec, mogą także budować więzi społeczne i przeciwdziałać izolacji oraz depresji, która często dotyka osoby starsze.

Aktywność społeczna – budowanie więzi i przeciwdziałanie samotności

Utrzymywanie relacji społecznych ma ogromne znaczenie dla zdrowia psychicznego osób starszych. Aktywne uczestnictwo w życiu społecznym sprzyja poczuciu przynależności i budowaniu nowych relacji. Regularne kontakty społeczne mogą znacznie zmniejszyć ryzyko depresji oraz poczucia osamotnienia. Badania pokazują, że seniorzy, którzy utrzymują aktywne życie towarzyskie, są bardziej optymistyczni, a także lepiej radzą sobie z codziennymi trudnościami, w tym z chorobami przewlekłymi.

Aktywizacja seniora w domu – proste przykłady i ćwiczenia

Poniżej proponujemy kilka prostych i skutecznych aktywności, które można wykonywać w domu, aby aktywizować seniorów, w tym osoby z demencją:

  1. Domowe ćwiczenia ruchowe – delikatne ćwiczenia fizyczne, takie jak spacery po domu, rozciąganie, unoszenie nóg w pozycji siedzącej czy krótka gimnastyka przy krześle, pomagają utrzymać sprawność ruchową i poprawiają krążenie. Można również wykorzystać gumy oporowe lub lekkie ciężarki.
  2. Układanie puzzli – układanie prostych puzzli pomaga trenować koncentrację i funkcje poznawcze. Seniorzy z demencją mogą korzystać z puzzli o większych elementach, co ułatwi zadanie i zmniejszy poziom frustracji.
  3. Zabawy manualne – rękodzieło, takie jak składanie papieru (np. origami), robienie na drutach czy szydełkowanie, może być nie tylko formą relaksu, ale również stymulacją sensoryczną i umysłową. W przypadku demencji warto dostosować trudność zajęć, np. przez wspólne przewijanie kłębka włóczki.
  4. Kolorowanie i malowanie – Kolorowanki antystresowe dla dorosłych oraz proste malowanie farbami wodnymi wspierają kreatywność i wyciszenie. Seniorzy z demencją mogą czerpać korzyści z aktywności, które pozwalają im wyrazić siebie artystycznie.
  5. Słuchanie muzyki i taniec – Muzyka ma kojący wpływ na osoby starsze, zwłaszcza te z demencją. Słuchanie ulubionych melodii z młodości, śpiewanie znanych piosenek czy delikatny taniec mogą poprawić nastrój i stymulować pamięć.
  6. Gry słowne i krzyżówki – Dla seniorów o lepszych funkcjach poznawczych doskonałe będą gry słowne, takie jak krzyżówki, wykreślanki czy proste quizy. Wersje dostosowane do osób z demencją mogą opierać się na rozpoznawaniu znanych słów lub obrazków.
  7. Zabawy sensoryczne – Seniorom z demencją można zaproponować aktywności angażujące zmysły, takie jak sortowanie różnych materiałów (np. guzików, klocków), dotykanie przedmiotów o różnej fakturze, a także aromaterapię, która wspiera relaksację.
  8. Tworzenie albumów rodzinnych – Wspólne przeglądanie zdjęć i tworzenie albumów rodzinnych może pobudzać pamięć i sprzyjać rozmowom. To także doskonała okazja, by seniorzy dzielili się wspomnieniami z młodszymi członkami rodziny.
  9. Ogrodnictwo na małą skalę – Prace w ogrodzie, jak przesadzanie kwiatów w doniczkach, podlewanie roślin czy pielęgnacja balkonowego ogródka, mogą być uspokajające i angażujące, a także dostarczają satysfakcji z dbania o coś żywego.

Te aktywności nie tylko pomagają w aktywizacji seniorów, ale także budują więzi z rodziną i dają poczucie spełnienia, nawet w domowych warunkach.

 

Gdy senior nie potrafi odnaleźć się w codzienności

Większość seniorów podejmuje naturalnie różne nowe aktywności pojawiające się na etapie starzenia się. Realizują się w roli dziadków lub angażują w nowe kontakty społeczne na przykład poprzez uczestnictwo w klubach seniora. Odnajdują nowe pasje, na które dotąd nie mieli czasu. Problem pojawia się zazwyczaj u seniorów, u których obserwujemy pogarszanie się funkcji mózgu, którzy sami nie potrafią już zorganizować sobie odpowiedniego zajęcia.

Mylne jest przekonanie, że z powodu zaawansowanych zmian demencyjnych nie potrafią oni lub nie chcą podejmować aktywności. Jest wręcz przeciwnie: oni sami ich poszukują w zachowaniach zazwyczaj irytujących opiekunów – czyli ciągłe rolowanie, zwijanie i składanie wszelkich dostępnych materiałów czy wędrowanie po pomieszczeniach. [3]

Z pomocą przychodzą  dzienne domy pobytu dla osób starszych, które organizują wszystkie wymienione wyżej metody aktywizacji tym samym pomagając spowolnić proces rozwoju demencji.

 

Źródła:
[1] Janus E., Bac A., Terapia zajęciowa w geriatrii, Wydawnictwo PZWL, s. 28-31
[2] Rosenthal T. (red.) Geriatria, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2009, s. 344.
[3]Janus E., Bac A., Terapia…, op. cit., s. 104.

Zdjęcie: Tiago Muraro z serwisu Unsplash

Kolorowanki dla seniorów – relaksująca i prozdrowotna aktywność

Kolorowanki kojarzą się zwykle z dziećmi, jednak coraz więcej dorosłych, w tym seniorów, odkrywa ich uspokajający i terapeutyczny wpływ. Kolorowanie to aktywność, która może znacząco poprawić samopoczucie osób starszych, zwłaszcza tych zmagających się z wyzwaniami...

Co zrobić, gdy zauważymy problemy z pamięcią u bliskiej nam osoby?

Pogorszony nastrój, uczucie niepokoju i lęku? Utrata zainteresowania dotychczasowymi zajęciami? Poznaj przyczyny, które mogą powodować zaburzenia psychiczne u Ciebie lub bliskich Ci osób starszych. Zaburzenia psychiczne seniorów Wraz z wiekiem obserwujemy zmiany...

Zaburzenia psychiczne seniorów – pierwsze objawy

Pogorszony nastrój, uczucie niepokoju i lęku? Utrata zainteresowania dotychczasowymi zajęciami? Poznaj przyczyny, które mogą powodować zaburzenia psychiczne u Ciebie lub bliskich Ci osób starszych. Zaburzenia psychiczne seniorów Wraz z wiekiem obserwujemy zmiany...

Dom opieki Wrocław – Jak znaleźć dzienną opiekę dla seniora

  Szukasz odpowiedniego miejsca, które zapewni Twojemu bliskiemu seniorowi bezpieczną, troskliwą i profesjonalną opiekę we Wrocławiu? Dzienny dom opieki to idealne rozwiązanie dla rodzin, które pragną wspierać swoich starszych członków rodziny, jednocześnie...

Kontakt

Porozmawiajmy!

Zadzwoń i porozmawiajmy o szczegółach. Opiekujemy się seniorami we Wrocławiu od 2015 roku.

Zadzwoń (+48)665050152